Saturday, March 30, 2013

dharma wacana swadharmaning dados sisya


Naskah  Dharma Wacana
I Komang Alit Juliartha
Kubu Bangli
IHDN Denpasar
SWADHARMANING DADOS SISYA SANE KINUCAP PUTRA SUPUTRA
Sadurung acara  kawitin titiang, ngiring sareng sami ngaturang puja pangastuti majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, dumogi acara sane jagi katur malih jebos ngemangguhang kerahajengan lan prasida labda karya mapala sida sidaning don malarapan antuk ngaturang sembah pangastungkara
Om Swastyastu 
Pamiarsa  Bali TV sane wangiang titiang
Rumasa Bagia pisan manah titiang , santukan wenten acara Dharma Wacana kadi asapuniki sane  dados anggen genah ring sajeroning nelebang sastra –sastra agama mangda prasida sastra Agama punika dados  titi pangancan,piranti ri sajeroning ngawiwekain napi sane pacang kapanggih ring kauripan puniki , pamekasipun majeng ring para Yowana ,sane kantun during pageh jeroning manah. Sakewanten, Madasar antuk kajugulan lan katunayan titiang, majanten sampun dharma wacana sane jagi katur akeh kakirangannyane , majalaran kadi asapuniki, mangda ledang idadane ngaksamayang.  Inggih, Ring rahina becik puniki, lugrayang titiang ngaturang Dharma Wacana sane mamurdha SWADHARMANING DADOS SISYA SANE KINUCAP PUTRA SUPUTRA.
Pamiarsa Bali TV sareng sami sane kusumayang titiang
Manawita sareng sami sampun sahuninga manut sane kagatrayang ring radio , inggihan sane kasurat ring surat kabar, sapunika taler sane kacingak, kapiarsa ring televisi, alit-alit kalih para yowanane sering maparilaksana sane nenten becik , pitungkas ring rerama, nuracara, dados mayuda ngawetuang pikobet sane patut kabawosin.
Punika mawinan titiang rumasa erang tur wirang ring manah , mautsaha matur waluyanipun jagra pawungu majeng ring idadane pamekasipun ring anom-anome mangda sampunang setata kabaos pinaka wiwilan biuta. Ngiring saking mangkin wetuang rasa jengah ring angga , ngupadi sane becik. Elingang kecap acara suci duene sane munggah ring Sarasamuccaya “ Matangnia deyaning wang , pengpengen ikang kayowanan panedenging awak, sadhanakena ri karjananing dharma, artha, jnyana” . Kapatutan panumadiane puniki, napi malih kantun maraga anoim, patut pisan kapigunayang ngulati dharma, madue tetujon sane pastika , miwah tan waneh malajahang raga.

Idadane, pamekasipun ring anom-anome, pastika sampun uning ring kawentenan iraga puniki. Saking alit iraga sampun ngawitin malajah. Malajah ngraos , malajah mamargi, lan ngantos mangkin kantun taler  iraga malajah sane nyandang kaplajahin. Malajah punika    nenten je milih genah, nenten je milih galah miwah yusa. Sakadi baose saking dura Negara  Life Long Education,Malajah saenun iraga maurip. Guna Widya lan ajah-ajahan agama sane kapikolihang punika anggen titi pamargi ngulati karahayuan lan tetujon ring kauripan puniki.
Makasami punika janten pacang  kasidan, yan prade seleg malajahang angga, kadi munggah ring niti sastra , taki-takining sewaka guna widya. Sakantune anom, patut mautsaha malajahin sastra , mangda madue pangweruh lan gegunan anggen gaginan. Manut baos turah mangkin, Masa Muda Adalah Masa Belajar. Puniki masuksma, para anom- anome mangda teleb ngulati kaweruhan apan urip masarira manusa luir patapan ambengane, ring sajeroning alit, wimuda kadi mangkin kabaos mengpeng tajep mangan ngidepang Widya Sastra . Yan sampun wayah wastu sida dados kereb,raab, maka pangayom pawangunan jagate.
Anom-anome sami sane tresnasihin titiang
Rikanjekan jagat due kabaos awor tanpa wates, minabang titiang, swadharmaning dados sisya sampun sayan-sayan rered antuk parisolah sane nenten becik. Akeh panggihin ring margine, para yowanane mamunyah, sane kinucap mada ring bacakan Sad Ripu.Wenten sane nganggen narkoba, makawinan engsap ring padewekan. Gatra sane sering pisan kapiragiang  inggih punika indik sisya istri sane mobot sadurung mawiwaha. Bilih –bilih wenten sane sampun ngembasang anak alit tatkala kantun masekolah.
Iriki sampun kateleban pangresep ajah- ajahan agama gumanti utama pisan anggen ngeret indria nawengin gegodane, mangda nenten kaliput olih pikayun-pikayun kadi katur iwawu. Pamekas pangunadika due sane kadasarin antuk wiweka patut anggen sepat siku-siku pamargi saha milah-milah , sane encen patut tulad lan sane encen patut kakutang.
Para yowana sami, pamekas ipun ring para sisya , sapatutnyane seleg malajah ngruruh napi sane kawastanin kaweruhan. Mangda ritatkala wenten pitaken saking Bapak utawi Ibu Guru nenten wenten malih panyawis , “nak mula keto pak,nak mula keto bu”. Eling titiang ring babaos Aristoteles , yening basa baliang titiang kadi asapuniki , “ sayan akeh sane kauningin, sayan akeh taler sane nenten kauningin ”.   Asapunika wiakti limbaknyane. Kaweruhan punika kadi segara tanpa tepi, nenten telas-telas antuk melajahin.  Sakewanten pinunas titiang, sampunang iraga rumasa bangga , jumbuh ring padewekan wawu madue kabisan.Elingang pisan daging kasuksman pupuh ginadane sane sampun ketah : de ngaden awak bias , depang anake ngadanin, nu liu paplajahang. Punika patut anggen gegendingan serahina tur elingang taler patapan I punyan padi, sayan madaging sayan ipun nguntul. Napi malih benjang pungkur para yowanane sinalih tunggil dados pamucuk utawi pemimpin, mangda nenten sumbung rumasa paling tegeh , paling bisa, paling wikan, sampunang kadi asapunika.
sekadi anake menek gunung,Yadiastun sampun neked ring puncak baduur, sakewanten ipun nenten sue meneng ring baduur, pastika pacang tedun utawi turun gunung mewali.kadi asapunika yening indayang titiang , jabatan punika nenten je kukuh, pastika kabenjangan pacang ical jabatane punika. Saking penjor titiang polih paplajahan , amunapi je tegeh penjore punika, nanging tetep muncuk penjore arep tuun. Ngiring mulat sarira,yadiastun dados pamimpin madue jabatan tinggi, mangda prasida ngasorang dewek  lan setate nyingakin rakyat ring teben. Elingang Taler sakancan kaweruhan sane sampun kapolihang patut kadasarin antuk Sastra agama. Duaning , sastra agama punika pinaka suluh ritatkala iraga kapetengan jeroning urip.Patut pisan napi sane kabaosang olih albert Einstein, Ilmu tanpa Agama adalah buta, Agama tanpa ilmu adalah lumpuh.
Riantukan punika , sane mangkin jemetang malajah, napi malih jagate mangkin sayan ngawayahang, patut serahina ngwacen buku- buku. Galahe sane wenten sampunang anggene maboya-boya, sampunang nonton TV kemanten. Nonton Nada- nada cinta napi wastane punika,utawi film ne Amira, putri yang ditukar sane banget kasenengin olih pare istrine sami. Ngiring margiang swadarmaning dados sisya satmaka piteket Ida Sang Kresna ring Sang Arjuna sane kasurat ring pustaka suci Bhagawadgita punika anggen sesuluh. Dagingnyane kadi asapuniki , “ Artha cet twam imam dharmyam, samgramam na karisyasi, tatah swadharmam kirtim ca, hittwa papam awapyasi”. Kasuksmannyane kadi asapuniki : Pamuput, yen I Dewa nenten ngalaksanayang ageman pinaka prajurit,kinucap nilar swadharma I Dewa pinaka Sang  Ksatria, sinah kasengsaran sane pacang pangguhin I Dewa.
Idadane pamiarsa Bali TV sinareng sami
Sane kaping ungkur iraga nenten dados lali ring sane kinucap Sang kasinanggeh Catur Guru pamekas Guru Rupaka lan Guru Pangajian. Kekawin Nitisastrane maosang, “ Tingkahing suta anuting bapa gawenia muang guna pindhanen “. Swadharmaning putra patut satinut ring pitutur rerama, lascarya ngayahin, gegunaN Irerama sane becik patut pikolihang saha lanturang, satmaka anggen naur utang ring anak lingsir.  Munggah Ring pustaka Slokantara , yan ing wengi Sang Hyang Candra sira pinaka dammar,yan ring rahina Sang Hyang Rawi pinaka dammar, yan ing triloka Sang Hyang Dharma pinaka Damar, kunang yan ing kula , ikang anak suputra punika damar, ling ning aji. Suluh ring kulawarga punika wantah putra suputra sane mrasidayang ngawetuang bagia majeng ring I rerama.
Raris ring guru pangajian,wantah guru ring sekolah. Yasa kertindane wiakti ageng kalih mautama pisan , satmaka ngicenin panyupatan, saking iraga kantun buta dados ngedat uning ring tatwa pangweruhan makadi sastra agama , tata titi tingkahing awak , ngicenin guna widia lan guna kria, ilmu pengetahuan lan keterampilan. Kasurat ring pustaka  Manawa dharmasastra, Guru Susrusa ya twewam Brahma lokam samasnute”. Yan sampun teleb bhaktine ring guru, saha ngelaksanayang sapituduhnyane, benjangan manggihin swargan.


Idadane sareng sami sane wangiang titiang
Maka pamuput atur, yening cutetang titian maka pupulang Dharma wacana iwawu inggih punika :
Kapertama : Swadharmaning dados sisya wantah seleg tur teleb ngulik sastra ring sajeroning mapaguruan.
Kaping kalih : Sasananing dados sisya sane kinucap putra suputra patut ngambekang guru susrusa saha nenten dados alpaka ring kasinanggeh Catur Guru.
 Inggih Pamiarsa Bali TV sami
Wantah asapuniki Dharma Wacana sane prasida katur. Manawita wenten atur titiang sane nenten manut ring kayun , mangda ledang Idadane ngampurayang. Tan Hana  Wang swasta ayu  Tinulus. Tak ada gading yang tak retak. Tan wenten manusa sane paripurna.  No body is perfect. Lets do something for the best future to Bali .
Puputang titiang antuk ngaturang parama santhi
Om Santi Santi Santi Om






No comments:

Post a Comment